‘Motor’ kelimesi anlam olarak, hareketi ifade eder. Anne karnında iken her birey fiziksel olarak gelişmeye başlar. Dünyaya geldiğinde de bu gelişim hızlanarak devam eder. Önceleri refleks olan hareketlerin bazıları, refleks olarak ömür boyu devam ederken, bazıları da zamanla organların bilinçli olarak kullanılması ile motor becerilere dönüşür. Nefes alıp vermek ya da göz kırpmak, ömür boyu bireyin istemi dışında da olsa devam eden refleksif hareketlerdir. Oysa tek ayak üzerinde sekmek ya da kağıt kesmek, organların kullanımının bilinçli olması ile yapılan eylemlerdir ve psikomotor gelişim içinde değerlendirilir.

5 Yaş Dil Gelişimi

Dil gelişimi seslerin, kelimelerin, sayıların, sembollerin kazanılması, saklanması ve dilin kurallarına uygun olarak kullanılmasını içeren bir süreçtir. Dil gelişimi, doğumdan itibaren başlar ve yaşam boyu devam eder. Dil ve öğrenme arasında önemli bir ilişki vardır. Çocuğun dil gelişiminde iletişim kurma, diğerlerinin dikkatini çekme, isteklerini duygu ve düşüncelerini iletme ihtiyacı vardır.

Bir sesin yüksek veya alçak olduğunu söyler.
Az, çok, birkaç olan miktarları gösterir.
Ev adresini söyler.
En çok, en az olan miktarları gösterir.
Basit fıkralar anlatır.
Günlük deneyimlerini anlatır.
Konum ve hareket belirtmek için ‘İçinden’, ‘Uzağına’, ‘-a doğru’, ‘Üstünde/n’ sözcüklerini kullanır.
‘Niçin’ sözcüğünü içeren sorulara açıklayarak cevap verir.
Üç-beş bölümlük hikayeyi birleştirip anlatır.
Sözcükleri tanımlar.
“Bana…. tersini söyle”  sorusunu cevaplar.
“Eğer…… yaparsan ne olur?” gibi akıl yürütme sorularını cevaplar.
‘Dün’ ve ‘Yarın’ı anlamlı olarak kullanır.
Yeni ve bilmediği sözcüklerin anlamını sorar.

5 Yaş Bilişsel Gelişim

Biliş, ileri zihinsel süreçleri içerir. Zihinsel süreçler dikkat, algı, bellek, dil gelişimi, okuma ve yazma, problem çözme, anımsama, düşünme, akıl, yaratıcılık vb. özellikleri içermektedir. Bilişsel gelişim, doğumdan başlayarak çevre ile etkileşim ve çevrenin anlaşılmasını sağlayan bilginin edinilmesi, kullanılması, saklanması, yorumlanarak yeniden düzenlenmesi ve değerlendirilmesindeki zihinsel süreçleri içine alan gelişim alanıdır. Bilişsel gelişimin desteklenmesinde yetişkinlerin rolü çok önemlidir. Anne babaların zengin uyarıcı çevre sunmaları (Doğa gezileri, kültürel geziler ve oyunlar…) çocukların gelişimlerini desteklemektedir.

5 Yaş Motor Gelişimi

‘Motor’ kelimesi anlam olarak, hareketi ifade eder. Anne karnında iken her birey fiziksel olarak gelişmeye başlar. Dünyaya geldiğinde de bu gelişim hızlanarak devam eder. Önceleri refleks olan hareketlerin bazıları, refleks olarak ömür boyu devam ederken, bazıları da zamanla organların bilinçli olarak kullanılması ile motor becerilere dönüşür. Nefes alıp vermek ya da göz kırpmak, ömür boyu bireyin istemi dışında da olsa devam eden refleksif hareketlerdir. Oysa tek ayak üzerinde sekmek ya da kağıt kesmek, organların kullanımının bilinçli olması ile yapılan eylemlerdir ve psikomotor gelişim içinde değerlendirilir. Psikomotor gelişim, yaşam boyu devam eden motor becerilerde ortaya çıkan davranışların kontrol altına alınması sürecidir. Söz konusu olan davranışlar; duyu organları, zihin ve kasların birlikte çalışması ile ortaya çıkar.

Denge tahtasında ileri ve yürür.
Ayak değiştirerek sıçrar.
Salıncağı harekete geçirip, sallanmaya devam eder.
Elinin parmaklarını açıp başparmağı ile hepsine dokunur.
Modele bakarak küçük harfleri kopya eder.
Kaydırağın merdiveninin basamaklarını çıkar.
Eliyle topa yön vererek, topu sürer.
Bir resmi %95 sınırların içinde kalarak boyar.
Kenarlarından 3 mm’den fazla kaydırmadan dergi veya gazetelerden resim keser.
Kalemtıraş kullanır.
Karmaşık resimleri modele bakarak çizer.
Kağıttan basit şekilleri yırtarak çıkarır.
İki kez taklit yoluyla kare kağıdı çapraz olarak katlar.
Yumuşak top veya fasulye torbasını tek eliyle yakalar.
Kendi başına ip atlar.
Sopa veya raket ile topa vurur.
Koşarken yerden nesneleri alır.
Bir ayağı ile sürüyerek vagon kullanır.
Yukarı sıçrayıp, havada dönüp tek ayağı üzerine düşer.
Çizgili kağıt üzerine adını yazar.
30 cm yükseklikten atlayıp topuklarının üstüne düşer.
10 saniye tek ayak üstünde gözleri kapalı desteksiz durur.

5 Yaş Sosyal – Duygusal Gelişimi

Sosyal-duygusal gelişim, çocuğun duygularının farkında olması, kendini tanıması, yeterliliklerini ve sınırlarını bilmesi, hangi durumda nasıl davranacağını bilerek duygu kontrolünün olması, böylelikle iç dünyasında yaşadıkları ile çevrenin beklentileri arasında denge kurabilmesi, yaşadığı topluma uyum sağlaması olarak ifade edilir. Çocuk, duygusal gelişim sürecinde olumlu ve olumsuz duyguları doğal bir şekilde yaşar. Olumlu duygulara uygun tepkiler vermek önemliyken, çocuğun olumsuz duygular yaşama sıklığı ve yoğunluğu da oldukça önemlidir. Sosyal-duygusal gelişimin niteliği anne-baba ve çocuk etkileşimi ile yakından ilişkilidir. Kendi ile ilgili kızgınlık, mutluluk, sevgi gibi duyguları ifade eder.
Sürekli gözetim olmadan 4-5 akranı ile paylaşarak oyun oynar.
Başkalarına oyunun veya etkinliğin kurallarını açıklar.
Yetişkinlerin rollerini taklit eder.
Yemek zamanı sohbete katılır.
Sözel muhakeme gerektiren oyun kurallarına uyar. Sıkıntısı olan oyun arkadaşını rahatlatır.
Kendi arkadaşlarını kendi seçer.
Basit aletler kullanarak yapı-inşa oyunları planlar ve oynar. Kendi için amaçlar belirleyip bu amaçlar doğrultusunda etkinliğini sürdürür. Kukla oynatarak veya kendi rol alarak, hikayenin bir kısmını canlandırır.