2-3 yaş arası çocuklarınızın içeride ve dışarıda koşabilmesi, tırmanması, zıplaması ve sallanabilmesi için alanlar ve oyunlar yaratın. Yatakta birlikte zıplayın, eğlenin.

Farklı sertliklerdeki zeminlerde yürüme ve koşma egzersizleri yapın. Salona yumuşak ve sert minderler koyun; bir kısmı alçak bir kısmı üst üste olsun; engelleri aşarak yürümesini teşvik edin. (Kumda, çimende vb. farklı zeminlerde yapılan egzersizler de faydalı olacaktır.)

Merdiven çıkıp, inin.

Mümkünse bir trambolin alın.

Psiko Sosyal Gelişim 2-3 Yaş

Bebeklikten çocukluğa geçiş dönemidir. Artık yürümeye ve konuşmaya başlamış olan çocuk, pasif ve bağımlı olmaktan kurtulmak ister. Herşeyi araştırmaya, ellemeye başladığında kısıtlamalarla karşılaşır. Ancak engellenmeye karşı çıkar, söz dinlemez, inatçı ve öfkeli olur. Kendini yere atıp tepinir, başını duvarlara vurur, hatta kendini kusturur. Böylece anne ve çocuk arasında bir çekişme başlar. Çocuk, bağımsız olmaya çalışırken ne kadar çok şeyi yapamadığını da farkeder. Annenin yardımına hala muhtaçtır. Bu nedenle boyun eğme ile baş kaldırma arasında bocalayıp durur.

Karşıt duygular arasındaki bu gidiş geliş en belirgin olarak tuvalet eğitimi ve beslenme konusunda ortaya çıkar. Artık tuvaletini istediği zaman tutup istediği zaman bırakabilen çocuk, bundan haz alır. Dışkısına kendinin bir parçası ve değerli bir nesne gözüyle bakar. Kirli bezinden rahatsızlık duymaz, hatta sıcaklığından ve kokusundan hoşlanır bile. İşte bu dönemde eğer temiz ve titiz bir anne tarafından baskı ve zorlamayla karşılaşır ve bağımsızlığı engellenirse, ya anneye karşı direnip olmadık yer ve zamanda yapacak, ya da onu memnun etmek için boyun eğecektir. Anneye direnen çocuklar ilerde inatçı, boyun eğenler ise titiz ve düzenli bir kişilik geliştirirler. Bazen de çocuklar büyümeyi reddeder ve bezine yapmayı sürdürür. Genellikle kardeşi olan çocuklarda bu duruma sık rastlanır. Bezini bırakmayı istemeyen çocuklara karşı anlayışlı olmalı, onların kendi dışkılarını bizim gibi “pis” olarak değil de kıymetli olarak değerlendirdiği bilinmelidir. Tuvalet eğitiminde en önemli nokta, çocuğun istekli olmasıdır. Biyolojik yönden hazır olsa da tuvaleti henüz kullanmak istemeyen çocuk zorlanmamalıdır.

2-3 yaşta anne ile olan çatışma beslenme konusunda da sürer. Bizim toplulumuzda yemek konusunda israr adeti vardır. Misafirimizi iyi ağırlamanın yolu ikramdan geçer. Bunu çocuklarımıza da uygularız. Onu sevdiğimizi, iyi baktığımızı ifade etmenin bir yoludur iyi yedirmek, belki bu şekilde kendimizi de daha iyi hissederiz, çünkü görevimizi yapmışızdır. Ancak bağımsız olmaya çalışan bir çocuğu zorlamak, direnmesine fırsat vermektir. Çocuklar, aynı tuvalet eğitiminde olduğu gibi zorlanmaya tepki olarak yemeyi reddedebilir. Bunu yemeği ağzında tutarak ya da tükürerek yaparlar. Titiz anneler, çocuk yerken döküp saçacak endişesiyle çocuğun kendi yemesine izin vermek istemez. Mükemmelliyetçi ya da sabırsız anneler de çocuk çabucak ve en fazla miktarda yesin diye ağzına besler. Oysa yapılması gereken en doğru şey, yemeği tabağına koyduktan sonra (çocuk daha açken) çocuğun yiyeceğiyle tanışmasına, onu elleyip ağzına götürmesine, ya da eline kaşığı verip kendi kendini doyurma başarısını tatmasına izin vermektir. Çocuk hevesini aldıktan sonra ise anne beslemeye devam edebilir.

2-3 yaş arası, çocuk için bocalama ve kararsızlık dönemidir. Bebek mi, büyük çocuk mu olduğuna karar vermeye çalışmaktadır.

Çocuğunuz öfkelendiğinde;

İnatlaşmayınız, bunu kazanılacak ya da kaybedilecek bir savaş gibi görmeyiniz.

İlgisini başka yöne çekiniz.

Onunla tartışmayınız, sabırla öfkesinin dinmesini bekleyiniz. Bu sırada ilginizi ona yoğunlatırmayınız.

Olumsuz davranışı bittiğinde yeniden ilgileniniz. Neden istediğini yapmadığınızı anlatınız.

“Şimdi böyle olursa ilerde ne olur!” gibi bir korkuya kapılıp 2 yaş çocuğunu cezalandırmayınız. Unutmayınız ki bu yaşta duygular çok değişkendir. Bir anda ağlayıp bir anda susarlar. Dikkatlerini başka yöne çekmek çok kolaydır.

Bu dönem, “Sorgu çağı”dır. “Bu ne?”, “Niye?” sorularını sıkça sorar. Bıkıp usanmadan sorularına cevap vermeye çalışmalısınız. Çok yorulduğunuz zaman, içtenlikle bunu ifade edebilirsiniz: “Artık yoruldum. Sorularını cevaplamaya daha sonra devam edeceğim. Şimdi biraz dinlenmeliyim”

Kalem tutarken el seçimi belirginleşmeye başlar. 4 yaşa kadar tamamlanır.

Fiziksel Gelişim – Motor Kasları:

            2-3 yaş arası çocuklarınızın içeride ve dışarıda koşabilmesi, tırmanması, zıplaması ve sallanabilmesi için alanlar ve oyunlar yaratın. Yatakta birlikte zıplayın, eğlenin.

            Farklı sertliklerdeki zeminlerde yürüme ve koşma egzersizleri yapın. Salona yumuşak ve sert minderler koyun; bir kısmı alçak bir kısmı üst üste olsun; engelleri aşarak yürümesini teşvik edin. (Kumda, çimende vb. farklı zeminlerde yapılan egzersizler de faydalı olacaktır.)

            Merdiven çıkıp, inin.

            Mümkünse bir trambolin alın.

            Tuvalet için cesaretlendirin.

            Ev işlerine küçük küçük onu da katın. Özellikle bir kaşıkla kaptan kaba aktarma çalışmaları yapın. Daha sonra aktarma çalışmalarını sıvılarla yapmaya başlayabilirsiniz.

            Birlikte bebek giydirme, besleme vb. aktiviteleri yapın. Nasıl yapılacağını once yavaş yavaş çocuğunuza gösterin; sonra kendisinin yapabilmesi için ona zaman tanıyın.

            Hamur oyunları oynayın. Parmakları ile farklı sertliklerdeki hamurları ezmesi, yoğurması vb. aktiviteler için onu cesaretlendirin. Plastik hamur makasları ile kesme aktivteleri yapın.

            Kutuları açma, mandal takma, şekilleri yerleştirme vb. ince motor kaslarını geliştirecek oyun ve aktivitelere yoğunlaşın.

Sosyal Gelişim:

            Öncelikle çocuğunuz için iyi bir örnek ve rol model olmaya gayret edin.

            Çocuklarınızın kendilerini ifade etmeleri için fırsatlar yaratın. Onun yerine bir şeyler yapmaya ya da konuşmaya ya da ne dediğini duymadan onu anlamaya çalışmayın. Size kendini anlatmak için çaba göstersin ve anlatabildiği zaman da bu keyfi doya doya yaşasın.

            Günlük aktiviteleri birlikte yapın; neler yaptığınızı paylaşın. (Ona bir birey olarak yaklaştığınızı ve önem verdiğinizi hissettirin!)

            Başka çocuklarla da beraber olabileceği; sosyalleşmeye adım atabileceği alanlar yaratın. Aile gezmeleri, parklar, oyun grupları vb. (unutmayın 2 yaşında önce parallel oyun başlar; henüz birlikte oynamazlar ama birbirlerini izler ve tallit ederler; daha sonra beraber oynamaya ve paylaşmaya da başlayacaklardır)

Duygusal Gelişim:

            Aktivite yaparken,giyinirken, oynarken çocuğunuza 2-3 seçenek sunun. Bırakın kendisi seçsin ve istediği şeyi yapmanın tatminini yaşasın. Seçimlerine saygı gösterin.

            Gereksiz ödülden ve her zaman cezadan kaçının. Duyarlı olun, takdir edin ve cesaretlendirin.

            Çocuğunuzun yaşına uygun ve onun gelişimine katkısı olan oyuncaklar ve aktiviteler seçin.

            Çocuğunuzun odasını onun rahatlıkla kullanabileceği şekilde tasarlayın. Kendi başına daha fazla şey yapabildikçe kendine olan güveni artacak daha mutlu bir çocuk olma yolunda hızlı adımlarla ilerleyecektir.

            “Ona dokunma, şuraya gitme vb” kısıtlamalar yapmyın; mümkün olduğunca evinizi çocuk dostu döşeyin ve güvenli bir ortam yaratarak özgürce hareket edebilmesini teşvik edin.

Dil Gelişimi:

            Konuşması ve kendini ifade etmesi için ona zaman tanıyın ve cesaretlendirin. İşaret ettiğinde hemen anlamayın; bırakın size anlatmaya çalışsın.

            Onunla bol bol ( tane tane, yavaş ve anlaşılır bir şekilde) konuşun.

            Birlikte kitaplara bakın. Önce sadece özne-yüklem; sonra daha kompleks cümlelerle okuyun ya da anlatın. Aralarda onun anlatması için ona söz verin, sorular sorun ve sabırla bekleyin.

            Oynarken, gezerken, ev işi yaparken vb. her durumda neler yaptığınızı kısa cümlelerle ve anlaşılır bir şekilde ona aktarın.

            Hafif tombul kalemlerle (ya da kalem tutuşunu doğru yapmanızı sağlayan özel kalemlerle) çizgi çalışmaları yapın.

            Şarkılar ve basit tekerlemeler söyleyin.

Zihinsel Gelişim:

            Aktiviteleri uzun tumayın. Kendisinin yapmayı isteyeceği birkaç oyun/aktivite sunun; o seçip istediğiini yapsın.

            Farklı duyularını geliştirecek aktiviteler yapın ve onu mümkün olduğunca fazla uyaranla tanıştırın. Örneğin farklı tatlar, farklı kokular, farklı sesler gibi. (Sihirli torbalar yaparak bunların içinde neler olduğunu keşfedebilir; bahçede farklı şekil avlarına çıkabilir, farklı tatları birlikte deneyebilirsiniz.)

            Farklı dokusu olan materyallerle oyunlar oynayın. (Örneğin farklı dokudaki kumaş parçalarını eşleştirme gibi.)

            Renklerle oyunlar oynayın. Sınıflandırın, eşleştirin vb. Önce ana renklerle başlayın (kırmızı, mavi, sarı), sonra ararenklerle devam edin.

            Flashcards (kelime kartları) ile oyunlar oynayın. Ne olduğu, eşleştirmeler, sınıflandırmalar ve sıralamalar gibi. Önce çok basit olanlarla başlayın; yaşları büyüdükçe çeşitlendirmelere yapabilirsiniz.

            Vücut parçalarıyla ilgili, aile ile ilgili, taşıtlar ile ilgili, ev ile ilgili vb. farklı konularda oyunlar oynayın, resimler boyayın, resim albümleri yapıp bunlarla ilgili konuşun vb. (Tabi ki başta boyayamayacak ama olsun; once kağıda çiziklerle başlarlar; sonra sınırlar dahilinde boyamalar başlar; sonra da gittikçe ustalaşırlar. Önemli olan onlara fırsat vermemiz!)

            Küçük yap-bozlarla oynayın. Seçtiğiniz oyuncaklar mümkün olduğunca el-göz koordinasyonunu, ince motor kaslarını ve zihinsel gelişimi destekler nitelikte olsun.

2-3 YAŞ ÇOCUKLAR İÇİN EĞİTİMİN ÖNEMİ

Çocuklar doğumdan itibaren öğrenmeye hazırdırlar ve bunu sağlamak için onlara yeterli olanakları sunmak gerekir. Konu ile ilgili yapılan çalışmalar özellikle doğumdan sonraki ilk birkaç yıl, çocuğun yaşadığı çevrenin ve uyaranların tüm yaşamında etkili olduğunu göstermektedir. Bu nedenle nitelikli çevre ve çocuğun bu çevrede edindiği deneyimler büyük önem taşımakta ve çocuğun sonraki yıllarda gelişimini olumlu yönde etkilemektedir. Çocuğun eğitimi ailede başlar. Aileden sonra eğitim kurumları çocuğu toplumsal yaşama hazırlar. Erken çocukluk eğitimi kurumları, sadece çalışan ebeveynlere çocuğun bakımı için destek olunan bir yer değil, çocuğun tüm gelişim alanlarını destekleyen, onları gelecek eğitim basamaklarına hazırlayan ve aileyi erken çocukluk eğitimi konusunda bilgilendirmeyi amaçlayan kurumlardır. Erken çocukluk eğitimi sayesinde çocukların sosyal alanda hoşgörü ve empati becerileri, bilişsel alanda matematiksel ve konumsal algıları ile sorun çözebilme becerileri, dil alanında sesleri ayırt etme, konuşurken sesini doğru kullanabilme ve kendini sözel olarak ifade edebilme becerileri geliştirir. Çocuklar motor alanda ise fiziksel gelişimin temelini oluşturan küçük ve büyük kaslarını doğru kullanabilmeyi öğrenirler ve böylece el-göz koordinasyonu gerektiren işler kadar denge gerektiren hareketleri de yapabilirler. Çocuklar aynı zamanda temizlik kurallarına uymayı, giysilerini tek başına giymeyi ve çıkarmayı, doğru beslenmeyi, kazalar ve tehlikelerden korunabilmeyi de öğrenirler. Bu nedenle erken çocukluk eğitim kurumlarında verilen nitelikli eğitim, “yaşama en iyi başlangıç” yeri olarak önem taşımaktadır.

AİLENİN ÖNEMİ

Ailenin Önemi Çocuklar zamanlarının büyük bir bölümünü aile bireyleriyle geçirirler. Dolayısıyla her aile bireyi çocuğun başarısını artırma ve desteklemede potansiyel bir güce sahiptir; ancak bu potansiyel, çocuğun sağlıklı gelişimi ve eğitimi için yeterli değildir. Aile bireylerinin özellikle anne babaların çocuk yetiştirme becerilerinin, aile eğitim programları aracılığı ile geliştirilmesi ve desteklenmesi gerekir. Aile eğitimi; çocukların fiziksel, ruhsal, duygusal ve sosyal yönden gelişimlerinin her aşamasında gerekli olan yetenek ve anlayışı ebeveynlerinin kazanmalarına yardımcı olan bir eğitimdir. Günümüzde yaşanan hızlı değişimler, anne babaların eğitim ihtiyaçlarını da farklılaştırmaktadır. 0-36 ay eğitim kurumlarında ne kadar nitelikli eğitim verilirse verilsin, kreşlerde verilen eğitim aile ortamında desteklenmedikçe eğitim kurumları, hedeflerine tam olarak ulaşamazlar. Ebeveynler, bebeklerinin/çocuklarının yaşantılarına ne kadar erken katılırlarsa bebeklerinin/ çocuklarının kazanımları da o oranda artmaktadır. Ebeveynlerin eğitime katılımı, eğitim kurumu ile ev arasındaki bağlantıyı da sağlayarak kazanılan bilgi ve becerilerin pekiştirilmesi, eğitimde sürekliliğin sağlanması sonucunda başarının artmasında etkilidir.

24/36 AY GELİŞİM ÖZELLİKLERİ:

BEDENSEL GELİŞİM

* Parmak uçlarına basarak yürüyebilir.

* Olduğu yerde çift ayak zıplayabilir.

* Geri geri yürüyebilir.

* Belli bir uzaklığa atlayabilir.

* Tek başına merdivenleri inebilir. (Her basamağa iki ayağını da koyar)

* 3 tekerlekli bisiklet kullanabilir.

* Durmakta olan büyük topa tekme atabilir.

* Yardımla öne takla atabilir.

* Kapı kollarını açabilir, tokmakları çevirebilir.

* Bardağa şişeden su doldurabilir.

* Elbisesinin bir parçasını giyebilir.

* 6 küp hatta fazlası ile kule yapabilir.

* Birbirine geçmeli oyuncakları ayırıp tekrar takabilir.

* Oyun hamurundan toplar yuvarlayabilir.

* aydan itibaren kalemi düzgün tutabilir (orta parmakla destekleyerek baş ve işaret parmağı ile tutma)

* İki dakika içinde dört iri boncuğu ipe dizebilir.

* Makası rastgele kullanabilir.

* Kitabın sayfalarını teker teker çevirebilir.

* Küçük nesnelerin ambalajını açabilir.

* Taklit yoluyla kağıdı ikiye katlayabilir.

BİLİŞSEL GELİŞİM

* Sorulduğunda büyük ve küçüğü gösterebilir.

* İstenildiğinde spesifik bir objeyi arayıp bulabilir.

* Yer bildiren sözcükleri anlayabilir.

* Resimdeki olayları anlatabilir.

* En az bir rengi bilebilir.

* Ses çıkaran nesneleri isimlendirebilir (örneğin, telefon, kapı, elekrtirk süpürgesi vb)

* Model olunduğunda dik ve yatay çizgi çizebilir, artı ve daireyi kopya edebilir.

* Aynı doku yapısına sahip kumaşları eşleştirebilir.

* Bir objeyi resmi ile eşleştirebilir.

* İstenildiğinde nesneleri bir başka nesnenin içine, üstüne ve altına koyabilir.

* 5 tane halkayı çubuğa sırasına uygun geçirebilir.

* 3-4 parçalı yapbozları tamamlayabilir.

* Peşpeşe verilen iki yönergeyi yerine getirebilir.

SOSYAL & DUYGUSAL GELİŞİM

* Sevdiği arkadaşlarını oyunda tercih edebilir.

* Anne ve babası ile birlikte olmaktan hoşlanır ancak onlardan kolaylıkla da ayrılabilir.

* Müzik ya da hikaye etkinliğine 5-10 dk katılabilir.

* Hatırlatıldığında “lütfen” ve “teşekkür ederim” diyebilir.

* Basit ev işlerinde yetişkinlere yardımcı olabilir.

* Sorulduğunda bir tercih yapabilir.

* Pek çok farklı duyguyu ifade edebilir.

DİLSEL GELİŞİM

* Adını, yaşını ve cinsiyetini söyleyebilir.

* Doğru ve düzgün cümleler kurabilir.

* Tek basamaklı sayıları tekrarlayabilir.

* Çoğul eklerini yerinde kullanabilir.

* Mülkiyet belirten (birine ait olma) ifadelerde bulunabilir.

* Basit etkinlikler için “Ne yapıyor?” sorusuna cevap verebilir.

* “Nerede?” sorusunu içeren cümlelere cevap verebilir.

* “Kim?” sorusunu içeren cümlelere isim ile cevap verebilir.

* Doğadaki tanıdığı sesleri isimlendirebilir.

* Konuşma içerisinde kendi ismini kullanabilir.

* Şimdiki zaman (koşuyorum), geçmiş zaman (gitti) fiillerini kullanabilir.

ÖZBAKIM BECERİLERİ

* Biraz dökse de kendini besleyebilir.

* Pipet kullanarak bardaktan içebilir.

* Bazen altına kaçırsa bile tuvalet ihtiyacını dile getirebilir.

* Gündüz uykularında altını ıslatmayabilir.

* Salyalarının akmasını kontrol edebilir.

* Dişlerini fırçalayabilir.

* Giyeceklerinin önünü ve arkasını ayırt edebilir.

* Basit giysilerini çıkartabilir.

* Ayakkabılarını giyebilir.

* Boyuna uygun yerdeki askılığa paltosunu asabilir.

* Tabure sağlandığında musluktan su doldurabilir.

* Küçük kulplu sürahiden bardağa yardımsız sıvı doldurabilir.

* Banyo yaptırılırken kollarını ve bacaklarını kendisi yıkayabilir.